"การต่อลำโพงหลายๆ คู่ให้แก่ภาคขยายเสียงภาคเดียว"

โดย...อ. ไมตรี ทรัพย์เอนกสันติ

ปกติ ภาคขยายเสียง จะทำมาให้ใช้กับระบบลำโพงความต้านทาน 8 โอห์ม บางคนต่อลำโพง8 โอห์ม2ชุดขนานกัน( รวมได้ความต้านทาน 8/2 = 4 โอห์ม)  คร่อมขาออกแอมป์ เพื่อให้เสียงดังขี้น บางคนโลภมาก เอาลำโพงคร่อมขนานกัน 4 ตู้ เหลือ 8/4= 2 โอห์ม ยิ่งดังขึ้นไปอีก แต่ ภาคขยายเสียงและภาคจ่ายไฟจะทำงานหนักมากขึ้นเยอะ เพื่อจ่ายกระแสให้ได้ จะร้อนขึ้นอย่างน่ากลัว ครีบระบายความร้อนต้องถึงจริงๆ บางเครื่องต้องใช้พัดลมช่วยเป่า/ ดูด ลมร้อน( ข้อเสียคือ การทำงานของพัดลมที่ติดมาด้วยจะไปทำลายคุณภาพเสียง ทั้งสุ้มเสียง มิติเสียงอย่างมาก 25-30%) ความต้านทานที่ลดลงอย่างมาก จะทำให้ความสามารถของภาคขยายที่จะหยุดการสั่นค้างของการขยับของกรวยลำโพงลดลงมาก( damping factor ลดลง  ทุ้มจะกระพือไม่หยุดไม่หยุดกระชับทันที ช่องไฟระหว่างตัวโน๊ต คำร้อง ไม่เงียบสงัด มิติฟุ้ง ไร้ทรวดทรง3 D. ช่วงดนตรีขึ้นหลายๆชิ้น  เสียงจะอื้ออึง มั่ว ตีกัน สับสนไปหมด มีโอกาสลำโพงพังกรวยเบียดเอาง่าย ๆ ยิ่งเป็นระบบทุ้มของรถยนต์ ที่ต้องพบกับการถูกจับเขย่าอย่างรุนแรงจากการที่รถวิ่ง จากการตกหลุม วิ่งผ่านลูกระนาด มีโอกาสแจ๊กพอร์ท กรวยหลุดกระเด็นหรือเบียดห้อย   แถม แอมป์จะร้อนจัดมากขนาดพอๆกับเตารีดไฟฟ้า!  รถEV น่ากลัว แอมป์ เผาแบตระเบิดไฟลุก)   จำไว้  damping factor (DF)ที่แย่ลง มีแต่ทำลายคุณภาพเสียงทุ้ม ทุ้มลึก สร้างสารพัดปัญหา นอกจากแอมป์ มีค่า(DF) สูง ลำโพงเก็บตัวได้เร็ว ปัญหาจึงจะพอรับได้  ยิ่งแอมป์ class D(แอมป์อุบาทว์)  ที่ค่าDF ต่ำกว่าที่ควรอยู่แล้ว ปัญหายิ่งสาหัส เอาดีไม่ได้ ทุ้มแห้ง ไม่มีความเป็นดนตรี อันจะพลอยดึงเสียง  มิติ กลาง แหลม ให้เละตุ้มเปะไปด้วย ( ซับแอคตีฟบ้าน โฮมเธียร์เตอร์ ระบบลำโพง Sound Bar ซับแอคตีฟที่มาด้วยกัน นอกจากภาคขยายทั้งหมดเป็น class D ตัวป่วนแล้ว บางตู้ใส่ DSP ในภาคปรีเข้ามาด้วย ยิ่งลงนรกขุมลึกยิ่งขึ้น  หรือ ใส่ภาครับคลื่นวิทยุ BlueTooth จากโทร มือถือมาด้วย ขุมนรกอเวจีเต็มขั้นเลย

สุดท้ายที่น้อยคนจะทราบ ระบบลำโพงที่มีดอกลำโพงติดกันเป็นแถวแนวตั้ง บางรุ่นปัญญาอ่อนใช้ดอกขนาดเล็กเป็นร้อยต่อข้าง! การใช้ดอกลำโพงหลายๆดอกเพียงแต่เพิ่ม " ปริมาณเสียงให้อื้ออึงขึ้น" มิได้ ช่วยให้การสวิงเสียงจากค่อยสุดไปดังสุด( Dynamic Contrast) กว้างขึ้น 
พูดง่ายๆ เสียงอื้ออึงขึ้น  ( lousyเจี้ยวจ้าว ) ไม่ได้เข้มข้นแยกแยะมากขึ้น นักเล่นบางคนชอบฟังลำโพงทีละหลายคู่ ก็จะเจอปัญหาเหล่านี้ 
  นอกจากนั้น เราต้องไม่ลืมว่า ดอกลำโพง" ทุกดอก" ต่างนอกจากส่งเสียงออกมาแล้ว แต่ละดอก ยังทำตัวเองเป็นไมโครโฟน ขยับตามแรงลมอัดมันโดยดอกลำโพงอื่นๆ และส่งกระแสBack EMF ย้อนกลับไปป่วนดอกลำโพงอื่นๆผ่านวงจรแบ่งความถี่เสียงในระบบลำโพงเดียวกัน ทำให้ความกระจ่างที่ปลายแหลมแย่ลงอย่างมาก

ลำโพงที่มากดอก จะทำลายความเป็นจุดกำเนิดเสียงเดียวกันของทุกความถี่เสียง( Point Source)
 จริงอยู่ อาจจัดดอกแบบ ขนานผสมอนุกรมเพื่อสมดุลย์ความต้านทานไม่ให้ต่ำจนน่ากล้ว แต่ ปัญหาอื่นๆที่กล่าวมาทั้งหมดก็ยังมีอยู่ดี   จึงน่าอดสู ที่วงการเครื่องเสียง นับวันมีแต่จะถอยหลังลงคลอง ออกทะเล อย่างผิดๆ กันหมด